H ΠΕΘ είναι επιστημονική ένωση, επιστημονικό και συνδικαλιστικό Σωματείο και ιδρύθηκε το 1950 με πρωτοβουλία του τότε Γενικού Eπιθεωρητού Μέσης Eκπαιδεύσεως Θεολόγων Καθηγητών, Ιωάννη Δαββέτα.

Το έτος 1950 είναι ορόσημο και σταθμός για τη συνένωση, την οργάνωση και το συντονισμό της εν γένει δραστηριότητος του σώματος των Ελλήνων Θεολόγων. Οι μέχρι τότε σχετικές προσπάθειες, όπως της "Ορθόδοξης Θεολογικής Εταιρείας" δεν είχαν την δέουσα ανταπόκριση.

Κατά τη διάρκεια του Β' Θεολογικού Συνεδρίου το 1951 οι θεολόγοι αποφάσισαν τη διάλυση της "Θεολογικής Εταιρείας" και ταυτόχρονα την ίδρυση νέου Eπιστημονικού και συνδικαλιστικού οργάνου, με την επωνυμία "Ένωσις Ελλήνων Θεολόγων". Το 1961 με την τροποποίηση του καταστατικού μετωνομάστηκε και έλαβε τόν τίτλο "Πανελλήνιος Ένωσις Θεολόγων" (ΠΕΘ), ονομασία την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με το μακροβιότερο Πρόεδρό της αείμνηστο Κωνσταντίνο Δωρ. Μουρατίδη, σε έκθεσή του για πεπραγμένα και για την αναπτυχθείσα υπό της ΠΕΘ δραστηριότητος, αυτά διαρούνται στις παρακάτω τρεις περιόδους:

Ίδρυση και δραστηριότητες της Ενώσεως Ελλήνων Θεολόγων (1950-1962), χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι ιδρυταί "με πενιχρά μέσα, σχεδόν άστεγοι, μη έχοντες πού την κεφαλήν κλίναι", διαθέτοντες όμως θερμήν και ζώσαν πίστιν και αγάπην πρός την αποστολήν των, προσέφερον μετά άλλων συναδέλφων επωνύμως και ανωνύμως, πολύτιμον έργον εις το να καταστεί η Ένωσις Θεολόγων υπολογίσιμος δύναμις εις τον πνευματικόν χώρον της πατρίδος μας.Σήμερα η Π.Ε.Θ. περιλαμβάνει στις τάξεις της το μεγαλύτερο αριθμό των ορθοδόξων θεολόγων της χώρας μας και εξακολουθεί την κατά το καταστατικό δραστηριότητά της.